środa, 18 czerwca 2008

Choroba Heinego-Medina (poliomyelitis, wirusowe zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego, H14)

Choroba Heinego-Medina (poliomyelitis, wirusowe zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego, H14)
— wirusowa choroba zakaźna wywoływana przez wirus polio (wirus zapalenia rogów przednich rdzenia kręgowego).
Nazwa tej choroby wywodzi się od nazwisk dwóch uczonych, którzy tę chorobę opisali: Jakob Heine (w roku 1840 jako porażenie dziecięce)
i Karl Oskar Medin (w roku 1890 jako ostrą chorobę zakaźną).
Do XIX w. występowała sporadycznie, później nastąpiła pandemia, obejmująca głównie półkulę północną. Liczba zachorowań drastycznie spadła po wynalezieniu skutecznych szczepionek.
Do organizmu wirus dostaje się drogą fekalno-oralną, a potem przez nabłonek jelit, gdzie się replikuje. Czas inkubacji to 9 do 12 dni. Następnie atakuje pobliskie węzły chłonne i układ krwionośny. Jest to wiremia pierwotna. Na tym etapie może dojść do wytworzenia przeciwciał, co hamuje rozwój zakażenia. Jest to tzw. zakażenie poronne. U osób, które nie opanowały pierwotnej wiremii, występuje wiremia wtórna, która jest znacznie bardziej nasilona. Wirusy rozprzestrzeniają się po całym organizmie. Receptory dla nich znajdują się w wielu komórkach, w tym w komórkach ośrodkowego układu nerwowego głównie rogów przednich rdzenia kręgowego, rdzenia przedłużonego i mostu.
Przebieg choroby jest różny, od łagodnego do śmiertelnego:
przebieg bezobjawowy – tak przebiega większość zakażeń poliowirusami.
zakażenie poronne – występują objawy nieswoiste
aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (nazywane "jałowym") – występuje u około 1% zakażonych. Zapalenie ustępuje samoistnie i zwykle nie daje powikłań.
postać porażenna – rozwija się u około 0,1% zakażonych:
postać rdzeniowa – charakteryzuje się porażeniami wiotkimi. Wirus atakuje motoneurony α. Powstałe porażenie jest zwykle asymetryczne. Zaatakowane są zwykle motoneurony grup mięśni proksymalnych (dystalne rzadziej) i kończyn dolnych (górne czasem też). Mięśnie unerwiane przez zaatakowane neurony z czasem zanikają (jest to wynik braku troficznego wpływu acetylocholiny). W przypadku polimyelitis utrata czucia zdarza się wyjątkowo rzadko, z tego powodu ten objaw z reguły wyklucza zakażenie poliowirusem.
postać opuszkowa – częstsza u dorosłych niż u dzieci. W tej postaci wirus atakuje struktury podstawy mózgu w tym jądra nerwów czaszkowych oraz ośrodek oddechowy i ośrodek krążenia w rdzeniu przedłużonym. Stanowi ona bezpośrednie zagrożenie życia.
postać opuszkowo-rdzeniowa – obejmuje zarówno rdzeń kręgowy i opuszkę (podstawę) mózgu. Rokowanie jest bardzo złe.
zapalenie mózgu – bardzo rzadkie, ale zwykle śmiertelne.
zespół poporażenny – tzw. zespół post-polio, występuje po 25-30 latach u 20-30% osób z przebytym porażeniem. Przyczyna nie jest poznana, ale zaobserwowano, że:
choroba obejmuje głównie mięśnie poprzednio względnie zaoszczędzone,
choroba postępuje na tyle wolno, że nie prowadzi do wyraźnego upośledzenia czynności mięśni.
Pierwszą skuteczną szczepionką przeciwko polio była szczepionka Koprowskiego – podawana była doustnie i zawierała atenuowanego wirusa. Została wyparta przez szczepionkę Sabina.
Obecnie stosuje się dwie szczepionki, są to:
szczepionka Salka (w literaturze anglosaskiej IPV – Inactivated Poliovirus Vaccine) – zawiera zabite wirusy podawane pozajelitowo (iniekcja). Wywołuje tylko odpowiedź ogólnoustrojową, wirusy nie kolonizują nabłonka jelit i nie pobudzają produkcji odpowiedniej Ig A.
szczepionka Sabina (w literaturze anglosaskiej OPV – Oral Poliovirus Vaccine, w zależności od ilości typów wirusa (I, II lub III) rozróżnia się: mOPV – monovalent OPV lub tOPV – trivalent OPV)- jest to szczepionka zawierająca żywe, atenuowane wirusy. Jest podawana doustnie.
Terminologia
Istnieje kilka sposobów zapisu nazwy tej choroby. Prawidłowa nazwa to wirusowe zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego lub łacińska poliomyelitis. Nazwy przestarzałe i potoczne to:choroba Heinego i Medina;choroba Heinego-Medina;polio;paraliż dziecięcy;nagminne porażenie dziecięce
Historia
1938 Kampania zbierania darów „March of Dimes” (marsz dziesięciocentówek) na badania nad chorobą, zainicjowana przez Franklina D. Roosevelta, prezydenta USA.
1947 Hilary Koprowski rozpoczyna badania nad polio
1948 Jonas Salk identyfikuje trzy szczepy zarazka polio
1950 27 lutego szczepionka Hilarego Koprowskiego zostaje podana po raz pierwszy
1952 Wynalezienie przez dr. Salka szczepionki
1955 Pierwsza kampania szczepień w USA
1961 Albert Sabin opracowuje szczepionkę doustną

Ciekawostki
Nosicielami polio są lub byli m.in. znana polska działaczka humanitarna Janina Ochojska oraz czterokrotny prezydent USA Franklin Delano Roosevelt.

HASLO
p18e47X4

Brak komentarzy: